شرايط اشتغال به حرفه وكالت در ايالت كاليفرنياي آمريكا
گاهي انتقاد مي‌شود كه سخت‌گيري‌هاي بي‌مورد در آزمون‌هاي ورودي كانون وكلاي دادگستري در ايران و همچنين ساير تشريفات لازم براي عضويت در كانون موجب گرديده است كه فارغ‌التحصيلان حقوق، به سادگي نتوانند به عضويت كانون درآمده و به شغل وكالت بپردازند. حتي عده‌اي مدعي شده‌اند كه همين سخت‌گيري‌ها علت اصلي تصويب ماده 187 برنامه سوم توسعه و به وجود آمدن تشكيلات موازي با كانون وكلاي دادگستري شده است.
براي ارزيابي اين انتقاد و تعيين صحت و سقم آن بد نيست كه مقررات و تشريفات ساير كشورها براي عضويت در كانون و اشتغال به شغل وكالت مورد مطالعه و مقايسه قرار گيرند.
اگر نگوييم سخت‌ترين، به جرأت مي‌توان گفت، يكي از مشكل‌ترين آزمون‌ها در كشور آمريكا، آزمون‌هاي ورودي كانون وكلاي دادگستري است. در اين كشور كه عادت به رده‌بندي امور دارند، آزمون‌هاي ورودي كانون و همچنين آزمايشات برد تخصصي پزشكان، جزء سخت‌ترين آزمايشات رده‌بندي شده‌اند؛ به گونه‌اي كه در تمام طول برگزاري آزمون‌هاي كانون، هنوز هيچ داوطلبي موفق به پاسخ‌گويي به كليه پرسش‌هاي امتحاني نشده است.
بند اول – شرايط عمومي پذيرش به شغل وكالت
براي اينكه متقاضي، از طرف كميته برگزاركننده آزمون‌ها براي اشتغال به حرفه وكالت، به ديوان عالي ايالت كاليفرنيا معرفي گردد، بايد حائز شرايط عمومي زير باشد:
- «سن او حداقل هيجده سال تمام باشد.
- صلاحيت اخلاقي وي بر طبق مقررات ماده 10 مورد تأييد قرار گيرد.
- پيش از آغاز تحصيلات حقوقي، تحصيلات عمومي را طبق ماده 7 اين مقررات گذرانده باشد.
- به عنوان متقاضي عمومي و يا متقاضي وكالت ثبت نام كند.
- تحصيلات حقوقي را طبق ماده 7 اين مقررات به پايان رسانيده باشد.
- در آزمايشات سال اول حقوقي شركت و در آن موفق گرديده و يا قانوناً از گذراندن آن، طبق ماده 8 معاف شده باشد.
- در آزمون‌هاي كانون وكلاي دادگستري و همچنين آزمايشات مسئوليت حرفه‌اي وكيل شركت و نمره تعيين شده از طرف كميته را به دست آورده باشد(نمره قبولي مسئوليت حرفه‌اي در ايالت كاليفرنيا 79 نمره از صد نمره است).
- خود را با دستورهاي دادگاه‌هاي ايالتی در مورد حضانت و نفقه افراد تحت تكفل انطباق داده باشد».[1]
بند دوم- داوطلبان وكالت
- «كليه داوطلبان وكالت براي پذيرش به اين حرفه در ايالت كاليفرنيا، ابتدا بايستي نزد كميته برگزاركننده آزمايش‌ها، برابر قاعده چهارم، ثبت‌نام كنند.
- داوطلباني كه در يكي از حوزه‌هاي قضايي ايالات ديگر آمريكا، يا در سرزمين‌هاي تحت حمايت و قيموميت آمريكا براي اشتغال به حرفه وكالت پذيرفته شده‌اند مي‌توانند، به جاي گذراندن آزمايشات كلي كانون، در آزمون‌هاي ويژه وكلا شركت كنند، به شرط آنكه در چهار سال پيش از ثبت‌نام براي آزمايش كانون كاليفرنيا، عضو فعال كانون وكلاي حوزه قضايي خود بوده و صلاحيت وي تداوم داشته، يعني به دلايلي عضويت وي معلق و يا ابطال نشده باشد.
- داوطلبان وكيلي كه در يكي از حوزه‌هاي قضايي كشورهاي ديگر، غير از آنچه در بند 2 بيان گرديد، به وكالت اشتغال داشته‌اند و همچنين داوطلبان وكيل مشمول بند 2، كه يكي از شرايط مقرر در اين بند را نداشته باشند، بايد در كليه آزمايشات كانون وكلاي دادگستري كاليفرنيا شركت كنند».[1]
الف) داوطلبان عمومي
- «هر داوطلب عمومي اشتغال به وكالت در كاليفرنيا، بايد در ظرف 90 روز از تاريخ آغاز تحصيلات حقوقي، با پرداخت هزينه ثبت‌نام، نزد كميته ثبت‌نام كند. كساني كه پس از اين مدت ثبت‌نام كنند، افزون بر پرداخت حق ثبت‌نام، بايد جريمه تأخير در ثبت‌نام را نيز بپردازند.
- اين ثبت‌نام به وسيله فرم‌هاي خاصي است كه از طريق كميته در اختيار داوطلبان قرار مي‌گيرد و در آن اطلاعاتي مانند سن، آدرس، تحصيلات عمومي، تحصيلات حقوقي داوطلب و ساير اطلاعات درج شده است.
اطلاعات مندرج در اين فرم‌ها تابع مقررات شهادت دروغ است؛ يعني چنانچه داوطلبي عمداً اطلاعات غلط بدهد، مرتكب جرم شهادت دروغ شده است».[1]
ب) داوطلبان وكيل
- «داوطلبان وكيل هم، پيش از هر اقدامي براي شركت در آزمايشات، بايد با پرداخت هزينه ثبت‌نام، نزد كميته برگزاركنندگان آزمون‌ها ثبت‌نام كنند.
- اين ثبت‌نام از طريق فرم‌هاي تهيه شده توسط كميته بوده و در آن اطلاعاتي درباره سن، محل اقامت، تحصيلات عمومي و حقوقي و سوابق مربوط به عضويت در كانون‌هاي وكالت ديگر، مدت زمان فعاليت به عنوان وكيل در حوزه قضايي مورد ادعا و غيره درج مي‌شود. تنظيم اين فرم نيز داراي ضمانت اجراي شهادت دروغ است».[1]
ج) تحصيلات حقوقي
هر داوطلب عمومي شركت در آزمايشات كانون وكلاي دادگستري كاليفرنيا وظيفه دارد ثابت كند دارای شرط اتمام تحصيلات حقوقي، به شرح زير است:
«الف) از يك دانشكده حقوق معتبر، مورد تأييد كانون وكلاي دادگستري آمريكا و يا مورد تأييد كميته برگزاركنندگان آزمايشات فارغ‌التحصيل شده است.
ب) علم حقوق را با كوشش و پشتكار، حداقل براي مدت چهار سال، به يكي از طرق زير فراگرفته است:
- در دانشكده حقوقي كه طبق مقررات ايالت كاليفرنيا تنها مجوز صدور مدارك كاربردي(حرفه‌اي) دارد، به شرط آنكه آن دانشكده، در كميته ثبت‌نام كرده، داراي كلاس‌هاي درس، به حد نياز، براي ارائه حداقل 270 ساعت درس در سال به دانشجويان مشغول تحصيل خود باشد.
- در يك دفتر حقوقي واقع در ايالت كاليفرنيا و تحت نظارت وكيلي كه عضو كانون وكلاي دادگستري ايالت كاليفرنيا است و براي مدت پنج‌سال گذشته، عضو دائم و فعال اين كانون بوده است، كار كند.
- در شعب دادگاه‌هاي رسمي ايالت و تحت نظارت شخص رييس دادگاه.
- تحصيل از طريق مكاتبه با دانشكده‌هاي حقوق باشد، به شرط آنكه آن دانشكده در كميته ثبت‌نام نموده و اينكه داوطلب حداقل 864 ساعت در سال صرف تهيه و مطالعه مسائل حقوقي كرده باشد.
- يا با تركيبي از طرق مذكور در اين بخش علم حقوق را فراگرفته است».[1]
د) کارآموزی وکالت در دفاتر وکالت یا شعبات دادگاه‌ها
الف) «کارآموزان وکالت در آمریکا برای به دست آوردن تجارت عملی در وکالت، باید در ساعات اداری و حداقل 8 ساعت طی 48 هفته، در دفاتر حقوقی وکلا یا شعبات دادگاه‌ها حاضر شده، مطالعه پرونده داشته باشند.
همچنین دانشجویان رشته حقوق باید برای دوره کارآموزی‌شان، روزی 8 ساعت و حداقل 24 هفته در این مراکز (دفاتر وکلا یا شعبات دادگاه‌ها) حاضر شده، مطالعه پرونده داشته باشند.
ب) قاضي يا وكيلي كه داوطلب در دفاتر آنها به مطالعه حقوقي مشغول است، بايد حداقل 5 ساعت در هفته در مطالعه داوطلب نظارت شخصي داشته باشد.
منظور از نظارت شخصي، مدت زماني است كه عملاً قاضي يا وكيلي با داوطلب گذرانيده است. معمولاً اين مدت زمان در مرحله اول، صرف تدريس و بحث در مسائل حقوقي گرديده و همچنين به تجربه و تحليل پرونده‌هاي مطرح توسط داوطلب و بيان ايرادات وارد به انجام تكاليف كتبي تعيين شده توسط قاضي يا وكيل، تهيه و ارائه شده، به وسيله داوطلب مي‌گردد.
ج) داوطلب بايد قصد خود را مبني بر تحصيل حقوقي در دفتر حقوقي وكيل يا شعبه دادگاه، حداكثر در ظرف يك ماه از تاريخي كه آغاز به اين كار كرده است را در فرم‌هاي ثبت‌نام تهيه شده توسط كميته، همراه با هزينه ثبت‌نام به اضافه هزينه‌هاي مربوط به بررسي گزارش‌هاي شش ماهه(ذكر شده در بند هـ) به كميته گزارش كند.
د) وكيل یا قاضي كه تحت نظر آنها مطالعات حقوقي انجام مي‌شود، حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ آغاز مطالعات، گزارش اوليه‌اي را براي كميته ارسال مي‌دارد. در گزارش اوليه، وكيل يا قاضي، خلاصه‌اي از نحوه تدريس حقوق از طرف خود را ارائه و تأييد مي‌كند كه آمادگي دارد تا داوطلب را تحت نظارت خود قرار داده و آزمايشات لازم را از وي به عمل آورد.
هـ) داوطلب بايد حداقل هر ماه، نسبت به مسائلي كه در آن ماه آموخته است، توسط وكيل يا قاضي آزموده شوند. آزمون بايد به صورت كتبي بوده و نمره داده شوند و ليست پرسش و پاسخ‌ها بايد ضميمه گزارش‌هاي نيم‌سال تنظيمي توسط قاضي يا وكيل باشد.
و) هر شش ماه بايد گزارش نيم‌سال توسط قاضي يا «وكيل‌سرپرست» تنظيم و به كميته ارسال گردد. در اين گزارش‌ها بايد حتماً اطلاعات زير و همچنين ساير اطلاعاتي كه مورد تقاضاي كميته باشد منعكس گردد: 1. تعداد ساعاتي كه داوطلب، در اوقات عادي روزانه، در دفتر وكالت يا شعبه دادگاه، مشغول مطالعه پرونده‌ها حقوقی بوده است. 2. تعداد ساعاتي را كه قاضي يا وكيل شخصاً به تدريس و نظارت متقاضي اختصاص داده است. 3. عنوان كتاب‌ها، فصل‌ها و صفحاتي از مدارك كه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. 4. اسامي و مشخصات ساير داوطلباني كه تحت نظارت قاضي يا وكيل مشغول مطالعه حقوق هستند.
ز) يك قاضي يا وكيل نمي‌تواند بيش از دو نفر کارآموز وکالت را تحت نظارت خود داشته باشد»[1].
گفتار سوم – قوانین و مقررات كانون وكلاي دادگستري آمريكا
«کانون وکلای دادگستری آمریکا» از اتحاد انجمن‌های ایالتی تشکیل شده است. با این حال، همه حقوق‌دانان، عضو کانون‌های وکلای دادگستری نیستند و حتی هنگامی که عضو آنها هستند، نظارتی که کانون‌های مزبور بر کار آنان اعمال می‌کنند، بسیار محدودتر از نظارت «کانون‌های وکلای انگلستان» بر وکلای دادگستری (باریسترها) یا نظارت «جامعه حقوق‌دانان» بر مشاوران قضایی(سولیسترها) در انگلستان است. به موجب یک رویه عمومی، پذیرفته شده است که حق‌الزحمه وکیل، بنابر قرارداد معروف به«Quota litis» سهمی از محکوم به باشد، در حالی که چنین قراردادی در انگستان ممنوع است. امروزه مبالغ مهمی از بودجه عمومی برای پرداخت حق‌الزحمه به«مدافعان عمومی» یا وکلای مستقلی که خدمات خود را در اختیار نیازمندان می‌گذارند، مصرف می‌شود.
در حدود نيمي از وكلاي دادگستري آمريكا، عضو كانون وكلاي دادگستري آمريكا هستند. اين كانون بزرگ‌ترين تشكيلات سراسري در آمريكا است. يكي از مهم‌ترين اقدامات اين كانون(علاوه بر فعاليت‌هاي ديگر)، تنظيم مقررات حرفه‌اي نمونه براي وكلا و قضات دادگستري است كه هر ايالت مي‌تواند با الگو قرار دادن آنها، مقررات حرفه‌اي خود را مستقيماً تنظيم كند. بعضي از مصوبات كانون وكلاي دادگستري آمريكا به شرح زير مي‌باشد».[1]
بند اول – قانون رفتار قضايي
در سال 1990 كانون وكلاي دادگستري آمريكا درباره رفتار قضايي (رفتار حرفه‌اي وكلا و قضات) قانوني به تصويب رسانيد تا هر يك از ايالت‌ها بتوانند با الگو قرار دادن آن، نسبت به تنظيم مقررات مربوط به حرفه قضايي خود مستقلاً اقدام كنند. ايالت كاليفرنيا، قانون حرفه قضايي خود را عمدتاً از قانون رفتار قضايي كانون وكلاي آمريكا الگوبرداري كرده است.
بند دوم – قانون نمونه مسئوليت حرفه‌اي
اين قانون در سال 1996 به تصويب كانون وكلاي دادگستري آمريكا رسيده است و تعداد كمي از ايالات، تاكنون مقررات مسئوليت حرفه‌اي خود را بر اساس قانون نمونه فوق تنظيم كرده‌اند.
بند سوم – مقررات نمونه رفتار حرفه‌اي
«اين قانون در سال 1983 به جاي قانون نمونه كانون مورد تصويب كانون وكلاي آمريكا قرار گرفت. تاكنون بيشتر ايالات، مقررات مربوط به رفتار حرفه‌اي وكلا را بر اساس مقررات نمونه فوق تنظيم كرده‌اند.
ايالت كاليفرنيا در تنظيم مقررات مربوط به رفتار حرفه‌اي وكلا تا اندازه‌اي از قانون رفتار قضايي و تا حدي از مقررات نمونه رفتار حرفه‌اي و نيز بخشي را از مقررات سابق خودش الگوبرداري كرده است. بسياري از مقررات موجود در قانون نمونه رفتار قضايي آمريكا و مقررات نمونه رفتار حرفه‌اي آمريكا در مقررات رفتار حرفه‌اي وكلاي كاليفرنيا مشابهي ندارند. به همين دليل در مواردي به نظر مي‌رسد كه رفتار وكيل بايستي مشمول مقررات انتظامي باشد، در حالي كه اين‌گونه نيست»[1].
لت در ديگر كشورها، (تهران، مركز مطالعات توسعه قضايي) ص51.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند